Ποδηλασία: Τι πρέπει να προσέχουμε σύμφωνα με τους ειδικούς

Η πανδημία εκτός απ’ όλα τα δυσάρεστα που προκάλεσε στη ζωή μας, μας έφερε αντιμέτωπους και με ενδιαφέρουσες προκλήσεις. Μια μεγάλη μερίδα ατόμων μέτρησαν τις αντοχές τους στην ποδηλασία και απ’ οτι φαίνεται βγήκαν νικητές. Αν και έχουμε αφήσει πίσω μας το  lockdown, οι δρόμοι εξακολουθούν καθημερινά να πλημμυρίζουν από ποδηλάτες, μικρούς και μεγάλους, που με πείσμα και επιμονή κάνουν τις βόλτες τους στις γειτονιές της Αττικής. Η ποδηλασία άλλωστε πάντα ήταν μια αγαπημένη αθλητική δραστηριότητα ενώ συγχρόνως είναι και εξαιρετική άσκηση για το καρδιαγγειακό  σύστημα και τη διατήρηση της καλής  φυσικής κατάστασης, του ιδανικού βάρους και της γενικής καλής υγείας. Ωστόσο θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί καθώς όπως λένε οι ειδικοί δυστυχώς συνδυάζεται με μια σειρά παθολογικών καταστάσεων και κακώσεων του μυοσκελετικού συστήματος οι οποίες είναι μάλιστα πιο συχνές όταν δεν τηρούνται οι κανόνες ασφαλείας. Συνήθως τα προβλήματα προκύπτουν όταν ξεπερνάμε τα όριά μας, από την  κακή στάση μας πάνω στο ποδήλατο ή από  πτώσεις που προκαλούν κακώσεις και τραυματισμούς.

Όπως μας εξηγεί ο Δρ. Αντώνιος Αγγουλές, Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Διδάκτωρ Ιατρικής Πανεπιστημίου Αθήνας, οι πιο συχνές παθήσεις του μυοσκελετικού συστήματος που συνοδεύουν την ποδηλασία στους ενήλικες είναι οι παρακάτω.

«Ένα μεγάλο ποσοστό των ατόμων που κάνουν κυρίως πολλά χιλιόμετρα με το ποδήλατο παρουσιάζουν πόνους στον αυχένα ως αποτέλεσμα της σκυφτής  στάσης πάνω στο ποδήλατο. Επίσης παρουσιάζουν πόνους στη μέση και τους ώμους εξαιτίας της στάσης αυτής. Η περιοχή της οσφύος μάλιστα επιβαρύνεται περισσότερο στην προσπάθεια του ποδηλάτη να δώσει παραπάνω δύναμη στα πετάλια σε ανηφόρες ή όταν αναπτύσσει ταχύτητα. Τα προβλήματα και οι πόνοι στο αυχένα και τη μέση του ποδηλάτη αυξάνονται όταν οι λαβές του τιμονιού είναι πολύ χαμηλά  σε σχέση με το ύψος του ατόμου που κάνει ποδήλατο.

Η ποδηλασία λόγω της κάμψης των καρπών για πολλή ώρα μπορεί  να συνδυάζεται με προβλήματα στα χέρια όπως το σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα και η ωλένια νευρίτιδα και πόνους στους καρπούς και στα  δάκτυλα.

Τα γόνατα των ποδηλατών πονούν συχνά, ιδιαίτερα όταν δεν κάνουν τακτικά διαλείμματα.  Εμφανίζουν συχνά τενοντίτιδες στους επιγονατιδικούς  και τους τετρακεφαλικούς τένοντες καθώς και στη λαγονοκνημιαία ταινία. Επίσης ο πόνος στην πρόσθια επιφάνεια της επιγονατίδας και το επιγονατιδομηραίο σύνδρομο είναι συχνό στην έντονη ποδηλασία όπως στον αθλητισμό.

Μια άλλη συχνή τενοντίτιδα και περισσότερο  σε ποδηλάτες που έχουν ψηλά τη σέλα τους σε σχέση με το μήκος των ποδιών τους ώστε αυτά να μην πατούν καλά στο έδαφος, είναι η τενοντίτιδα του αχίλλειου τένοντα, ενώ τα στενά παπούτσια προκαλούν πόνους και μουδιάσματα στα πόδια.

Η πολύωρη ποδηλασία και το κάθισμα στη σέλλα του ποδηλάτου με όχι κατάλληλη ενδυμασία όπως είναι τα κατάλληλα σορτς μπορεί να προκαλέσει τον ερεθισμό του δέρματος και τη δημιουργία ελκών.

Επίσης η  ποδηλασία ως αθλητική δραστηριότητα που δεν ακολουθεί ικανοποιητική προθέρμανση και δεν  έχει συχνά διαλλείμματα ώστε να δίνεται η ευκαιρία στο μυϊκό σύστημα και κυρίως των κάτω άκρων να ξεκουραστεί, συνοδεύεται από μυϊκό κάματο, κράμπες και άλγη των ποδιών. Η κόπωση αυτή των μυών μειώνει την αντοχή τους και μπορεί να προκαλέσει ευκολότερα θλάσεις στους  περισσότερο ευάλωτους σε τραυματισμούς μύες».

 Ποιοι τραυματισμοί συνοδεύουν κυρίως την ενασχόληση με την ποδηλασία;

Ο κ. Αγγουλές μας εξηγεί οτι οι πτώσεις με το ποδήλατο είναι συχνές στις νεώτερες ηλικίες αλλά και στις μεγαλύτερες ηλικίες. Μπορούν να συμβούν τραυματισμοί είτε από πτώση είτε  από την εμπλοκή των ποδηλατών σε αυτοκινητιστικά ατυχήματα.

Το μεγαλύτερο ποσοστό τραυματισμών γίνεται σε μεγαλύτερες ταχύτητες  και σε κακές καιρικές συνθήκες και αφορά κυρίως το κεφάλι και το πρόσωπο, τα γόνατα,  τα άνω άκρα και κυρίως τους καρπούς και τα δάκτυλα και την περιοχή της μέσης. Συχνά είναι επίσης τα διαστρέμματα του αστραγάλου ενώ σε σοβαρότερα ατυχήματα  σημειώνονται κακώσεις στην περιοχή της κοιλιάς και της λεκάνης καθώς επίσης του θώρακα όπως κατάγματα των πλευρών.

Το μεγαλύτερο ποσοστό αφορά ευτυχώς ελαφρούς τραυματισμούς και κυρίως εκδορές, θλάσεις και επιφανειακά αιματώματα. Οι σοβαρότεροι τραυματισμοί είναι αυτοί που συμβαίνουν σε αυτοκινητόδρομους μετά από σύγκρουση με αυτοκίνητο, όπως είναι αυτοί οι οποίοι αφορούν το κεφάλι και τον αυχένα. Ας σημειωθεί ότι οι τραυματισμοί αυτοί είναι συχνοί και στα παιδιά ηλικίας 9-15 ετών και ότι σε όλες τις ηλικίες επιβάλλεται οι ποδηλάτες να φορούν κράνος ιδιαίτερα όταν κινούνται σε περιοχές με αυτοκίνητα. Το κατάλληλο κράνος μπορεί να μειώσει τους σοβαρούς τραυματισμούς του κεφαλιού σε ποσοστό μέχρι και 85 %.

 Ο ειδικός μας συμβουλεύει:

Πώς θα μπορούσε να μειωθεί η συχνότητα των παθήσεων και των κακώσεων που  μπορούν να συμβούν στα άτομα που  κάνουν ποδήλατο;

• Η σωστή στάση είναι βασική για την πρόληψη  μιας σειράς  προβλημάτων του μυοσκελετικού που συνοδεύουν την κακή στάση
• Ο ποδηλάτης δεν πρέπει να σκύβει υπερβολικά και να διατηρεί την  πλάτη ίσια και τους ώμους ψηλά
• Η σέλα του ποδηλάτου να είναι ρυθμισμένη σύμφωνα με το ύψος του ποδηλάτη και τα πόδια να ακουμπούν στέρεα στο έδαφος και τα  γόνατα να μην κάνουν υπερβολική κάμψη
• Το άτομο που κάνει ποδήλατο να φοράει πάντα κατάλληλα προσαρμοσμένο στο κεφάλι του προστατευτικό κράνος
• Τα παπούτσια αυτού που χρησιμοποιεί ποδήλατο για άθληση, ψυχαγωγία ή μετακίνηση, να μην είναι σφικτά αλλά προσαρμοσμένα  στο πόδι κάθε ποδηλάτη
• Να φοράει ο ποδηλάτης προστατευτικό εξοπλισμό όπως γάντια
• Να φοράει ειδική ενδυμασία ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, αδιάβροχη και ισοθερμική ενδυμασία τον χειμώνα και ελαφρά το καλοκαίρι
• Να πίνει αρκετά υγρά ιδιαίτερα το καλοκαίρι και να διατηρεί καλή ενυδάτωση του οργανισμού
• Να κάνει συχνές στάσεις  και να αποφεύγει την ποδηλασία όταν νιώσει ότι τα πόδια του είναι κουρασμένα και εμφανίζουν μυϊκά άλγη και κράμπες
• Το ποδήλατο πρέπει να έχει κατάλληλο φωτισμό, και το βράδυ να έχει και  οπίσθιο φωτισμό  και πλάγια φώτα στις ρόδες ώστε να γίνεται εύκολα αντιληπτό
• Να διαθέτει το ποδήλατο κουδούνι ή κόρνα προειδοποίησης
• Να συντηρείται το ποδήλατο τακτικά και να ελέγχεται συχνά η κατάσταση των φρένων
• Να διατηρεί ο ποδηλάτης  χαμηλά όρια ταχύτητας και να ακολουθεί πάντοτε σωστή οδηγική συμπεριφορά
• Να αποφεύγονται οι πολυσύχναστοι  και οι ταχείας κυκλοφορίας δρόμοι
• Ιδανικά να υπάρχουν σε όλες τις πόλεις ποδηλατόδρομοι αποκλειστικής κυκλοφορίας για τα ποδήλατα

orthopaedicmed.gr